«کتابخانه‌ي استالين: ديکتاتور و کتاب‌هايش» نوشته‌ي جفري رابرتز، نگاهي جذاب به مجموعه کتاب‌هاي شخصي ديکتاتور شوروي ژوزف استالين است. اين مجموعه با بيش از ????? جلد کتاب به زبان‌هاي مختلف، بينش عميقي نسبت به شخصيت هاي تأثيرگذار بر او، علايق و حتي جنايات استالين ارائه مي‌دهد. سوال اصلي کتاب اين است: «آيا از کتابخانه‌ي استالين مي‌توان به راز پنهان شخصيت واقعي او پي برد؟»، رابرتز با بررسي يادداشت‌ها و زيرنويس‌هاي استالين، نحوه درگيري او با متون کلاسيک مارکس، انگلس، لنين و ديگر انقلابيون را بازسازي مي‌کند. استالين آداب خاصي براي حاشيه‌نويسي بر کتاب داشت و با مدادهاي قرمز، آبي و سبز در صفحات کتاب‌ها يادداشت‌هايي مي‌نوشت به گونه اي که با خواندن اين کتاب، شاهد استالين مشتاق، خواننده‌اي پروپاقرص هستيم که آثار ادبي و تاريخ‌نگاري روسي را مي‌بلعد و از ايده‌ها و قسمت‌هايي از آن براي توجيه اقدامات استبدادي خود استفاده مي‌کند. و از يافته‌هاي خود که با مطالعه کتاب‌ها بدست مي‌آورد، براي توجيه اقدامات خود استفاده مي‌کرد، يا از آن‌ها بسيار تاثير مي‌پذيرفت. مثلا از کتاب شهريار، نوشته‌ي ماکياولي که بخش‌هاي زيادي از آن، توسط استالين خط‌کشي شده‌است، نشان مي‌دهد شايد اين کتاب بر ديدگاه استالين در مورد حکمراني با ترس بر روي مردم اثر گذاشته باشد. در حالي که اين کتابخانه منظره‌اي از ذهن رهبر شوروي ارائه مي‌دهد، استالين را نيز انساني‌تر جلوه مي‌دهد. ما علاقه او به آثار کلاسيک گوته، شکسپير و ديکنز و همچنين عشقش به موسيقي، تئاتر و اپرا را کشف مي‌کنيم. در نهايت، اين کتابخانه به برداشتن لايه‌هاي پيچيده‌ي شخصيتي کمک مي‌کند که از تاکتيک‌هاي بيرحمانه در کنار باورهاي ايدئولوژيک اصيل براي تحول روسيه استفاده کرد. کتابخانه‌ي استالين، صرفا يک کتاب درباره کتاب‌ها نيست. اين کتاب با استفاده از عادات مطالعاتي يک ديکتاتور، بينش روان‌شناختي و درک عميق‌تري از برخي وقايع بيرحمانه‌ي قرن بيستم ارائه مي‌دهد. براي تاريخ‌پژوهان حتما جالب است، که استالين در کتابخانه‌ي خود، سکته مغزي کرد و جان داد، به راستي که معماي اين کتابخانه چه بود؟ و چه ارزشي براي استالين داشت؟ رابرتز با توجه به اين سوال اثري بسيار جذاب براي علاقه‌مندان به تاريخ و کتاب‌دوستان خلق کرده است.